कलियुग यात्रा

''...... बसमा भीड भएको मौका पारी सम्बेदनशिल अर्धबैसे पुरूष मेरो नजिकै आयो र नजाने झै गरी मेरो सम्बेदनशिल अंगमा स्पर्श गर्यों । म चिच्याउन चाहन्थे तर सकिन.... ''
''........माइक्रो बसमा प्रशस्त खाली सीट हुँदा हुँदै पनि मै संग टासिएर एउटा केटा बस्यो । २० मिनेटको यात्रामा त्यसले २१ पटक मेरो ' तिघ्रा' मा स्पर्श गर्यों....''

तपाईं जुनसुकै दैनिक, साप्ताहिक,पाक्षिक वा मासिक नेपाली पत्र पत्रिका पल्टाउनुस । यस्ता यस्ता करुण आवाज समेटिएका लेखले प्राथमिकताका साथ स्थान पाएका हुन्छन् । हुन पनि हो आजकाल कामकाजी महिलाको संख्या बढ्नु , यातायातका साधनको सुलभता नहुनु र अन्ध यौन पिचासले डेरा जमाएका पुरूषको संख्या पनि सोही अनुपातमा बढेकोले समस्या बढेको छ । धन्न नेपालका नारीहरु पत्र पत्रिका मै सिमित छन नत्र यौन शोषण भएकै बेला बाहिर निस्केर बस तोडफोड गरेका छैन । त्यसको लागी म प्रसंसा गर्न चाहन्छु ।

तर त्यस्ता लेखको नकरात्मक प्रभाबको बारेमा सोचिएको छ त ? केही दोषी पुरुष लक्षित त्यस्ता लेखको कारण सम्पूर्ण पुरुष नै त्यस्तै हुन भन्ने भ्रम सिर्जन हुन थालेको छ । हरेक जस्तो पत्र पत्रिकाका त्यस्ता लेखमा पुरूषहरु यस्ता हुन्छन् - पुरुषहरु त्यस्ता हुन्छन् भन्दा भन्दा अब त निर्दोष पुरूष पनि घानमा पर्नेबेला भयो । के सम्पूर्ण पुरूषहरु बसमा भीड कहिले होला र महिलालाई छुन पाउला भनेर चढेका हुन्छन् ? भूल बस हुन सक्दैन ?
काठमाडौं चल्ने नेपाल यातायातको हविगत त थाहै होला । साग लिएर यात्रा गर्दा गंतब्यमा पुग्दा सम्म गुन्द्रुक हुन्छ । त्यस्तो बसमा यात्रा गर्दा स्वास कसरी फेर्ने भनेर सोचिन्छ की कुन महिलाको शरीर कस्तो छ भनेर सोचिन्छ ?

एकपटक मलाई त्यस्तै घटना घटकों छ । पुतली सडकबाट अनामनगर मामा घर जाने क्रममा नेपाल यातायातको शरण परेको थिएँ । गन्तब्य नजिक भएकोले म खलासी सँगै ढोकामा बस्ने चाहना हुँदा हुदै पनि धकेलेर भित्र पुर्याइदियो । बसमा उभिदा ह्यान्डिलमा नसमाते पनि हुने थियो । शरीर तीन तिरबाट च्यापिएर मलाई सीधा अढिन मदत गरी रहेका थिए । स्वास फेर्न गाह्रो भएकोले म बसको ढोकाबाट आएको हावालाई प्राणबायु मानेर जेन तेन् चलाउदै थिएं । अचानक मेरो दाहिने कुममा सानो बिस्फोटको आवाज आयो । फर्केर हेरेको त एउटी सम्भाब्य ३२ बर्षे छिप छिपाउदी युवतीले प्रहार गरेकी रहेछिंन । जङिदै भनिन किन - किन टासिन आ'को , अली पर जानू । मेरो आमा बस प्याक छ । बसको छतमा जान दिदैन । टायरमा बस्न मिल्दैन । भित्र खाली छैन , म कहाँ जाऊं ? भन्ने मन थियो तर चुप बसें । किन भने मलाई थाहा थियो उनले त्यहाँ जे भने नि हुन्थ्यो । अहिले छापिने यस्ता यस्ता लेखको बिग बिगीले पुरूष निर्दोष हुन्छ भन्ने कल्पना पनि हुन छाडेको छ ।

म सम्बेदनशील मान्छे हूँ । सानो सानो कुराले पनि मेरो मस्तिष्कमा धेरै समय खेलिरहन्छ । न मैले तिनलाई पहिला देखेको थिएं की जानी जानी उनको शरीर स्पर्श गर्न । मलाई थाहा पनि थिएन कि मेरो पछाडि महिला छिन् भनेर । मामा घर नपुगिन्जेल उनको मनोबैज्ञानिक बिस्लेषण गर्ने प्रयास गरीरहे । उनी नजानिदो किसिमले आफ्नो रूपको प्रसंसा गर्दै थीइन ।

त्यस्ता अर्को घटना ब्रिटिश काउन्सिल जांदा माइक्रो बसमा भयो । फिन्ल्यान्डको लागी फर्म बुझाउने अन्तिम मिति भएकोले म माइक्रोमा हतार हतार ब्रिटिश काउन्सिल जादै थिएं । ड्राइभरसंगको सिटमा बसें । छेउमा एउटा सिट खाली थियो । पछाडी एउटा खाली थियो । जमलमा माइक्रो रोक्ने बितिक्कई २ ओटी कलेजका युवती आए । तिनको पहिरन देख्दा विद्यार्थी कम र र्याम्पमा हिडिरहेकी फेसन प्रदर्शक बढी थीइन । स्कर्टले घुंडासंग नाता टोडेको थियो । स्तनले स्वाभाबिक आकर्षण पाएको थियो ।
खलासी सिट खोज्न पछाडि अनावश्यक गलफती गर्न थाल्यो । म सकभर माइक्रो चाडो अघी बढोस् भन्ने चाहन्थे । त्यसैले आफ्नो सिट छोडेर पछाडिको खालीमा जान थाले ता कि २ जना युवती अगाडि बसुन । तर अफ्सोच आफ्नो सिट छोडेर अर्को सिटमा नपुग्दै पछाडिको सिटमा अर्की मनुवाले डेरा जमाइ सकेको रहेछ । फेरी अगाडीको सिटमा फर्केर बसे जहा २ जन युवती बसिसकेका रहेछन । बाबा मेरो त बिचल्ली भयो । तै पनि म अगाडि कै सिट केही नबोली घुसृएँ । तर जसलाई मद्दत गरेको उसीको कर्कस स्वर बज्रियो- पछाडी जानू न ,के घुसृना आको ।

लौ मरे म त । भर्खरै मैले दिएको सिटमा मलाई नै प्रबेश निषेध । यो कुन काइदा हो । तीन वटा नाना पाटेकर जवाफ मुख भरी जम्मा भए पनि मैले केही । चाहुँ त म माइक्रो रोकेर आफ्नो गुमेको सिट फिर्ता लिन सक्थे तर म अनावश्यक झमेलामा फस्नु भन्दा चाँडो गन्तब्यमा पुग्न चाहन्थे । लुरुक्क परेर पछाडी कै सिटमा गएँ जहा सिट त खाली थिएन तर खलासीको छेउमा निहुरिएर बसें । माइक्रो गूड्न थालेको केही समय पछी सानो स्वरमा बोलेको सुने - त्यों केटा त कस्तो बाई , टासिन पो आउँदो रहेछ ।
थुईक्क्क। कलियुग घोर कलियुग । भलाई गर्ने जमाना नै रहेन । मैले गरेको उपकारको बदला तिनले तिनको नाङ्गो जिउको सस्तो प्रसंशा निम्ती प्रयोग गरिन । यहाँ पनि स्पष्ट छ । बिद्यार्थीको रूपमा हिडिरहेका बस्त्र हीन युवतीसँग बाध्यताबस टासिएर यात्रा गर्नु मेरो सफल भबिष्य निर्माणको चरण कि तिनको नाङ्गो जिउको घर्षण् ? ल ठीक छ मैले गरेको उपकार त तिनले बुझिनन तर कम्तिमा गलत पनि त नसोचेको भए हुन्थ्यो नि । किन सिधै आफ्नो नाङ्गो रूपसंग सम्बन्ध राखेर मलाई हेरिन ? उत्तर त्यही लेखहरुमा छ जून हरेक पत्र पत्रिकामा आउने गर्छ। त्यस्ता लेखहरुले पुरूष भीड़ भाड भएको गाडीमा चढेर टासिनु भनेकै आफ्नो यौन तृष्णा मेटाउन हो भन्ने बनाएको छ । महिला दिदी बहिनिहरुले बुज्नु पर्ने कुरा के हो भने संसारमा यौन पिचासले जरो गाडेको पुरूष मात्र हैन परिस्थितिको परिबंधमा परेका पनि धेरै हुन्छन् । जो बाध्यता बस टासिएर यात्रा गरिरहेका छन । नारी पुरूष बराबर हुन भनेर चर्को नारा लगाउने तर ब्यवहारमा चै किन यस्तो नि ? नेपाल यातायातमा यात्रा गर्दा तीन तीर काँधले धकेलिरहेका थिए । तर त्यही महिला मात्र किन बोलिन ? पुरूष किन चुप ? के पुरूषलाई धकेलिदा मज्जा आउछ ? नारीको सोच मै छ कि पुरुषले महिलालाई मात्र यौन तृप्‍ति को साधनको रुपमा हेर्छ भनेर ।
कलेज पढ्दा मेरो एक मित्रले एउटी सहपाठि युवतीलाई प्रेम प्रस्ताव पत्र मार्फत राखेको थियो । प्रस्ताव ठुक्र्याउदै उनले भनेछिन - तिमी केटाहरु किन लव गर्छौ हामीलाई थाहा छैन र ?बाबा के हो यस्तो ? नारीहरुको पुरुषलाई हेर्ने दृष्‍टिकोण कती खराब रहेछ । यही सोचको कारण गाडीमा अलिकती छोइए पनि यौन प्यास मेटाउनै हो भन्ने गरिन्छ । अब यात्रा गर्दा ध्यान दिने कि ?

देशभक्ति दिबस

दक्षिण तर्फी फोरमभक्ति उपराष्ट्रपती चरेशानान्द उर्फ परमानन्द झाले हिन्दी भाषामा पद तथा गोपनियताको सपथ कपाकप खाए । मैथिलि मातृ भाषी परमानन्द झालाई हिन्दीमा सपथ खाँदा यती आनन्द आयो की भोली पल्टै मुलुक भर पुतला दहन हुँदा पनि थोप्पो छित्तो दुखानुभुती भएन । म पनि राष्ट्रघाती उप राष्ट्रपतीको पुतल दहन गरेर थकित मुद्रामा घर आएँ । बम्बे डाइङको तन्ना ओछ्याएको खाट्मा पल्टियर बजाज कम्पनीको टि भि खोलेँ । कान्तिपुर समाचारमा झा फेरी हिन्दी मै सपथ खांदै थिए । त्यों बेला मेरी श्रीमतीले चाउ चाउ बनाउदै थिइन । म्यागी चाउ चाउ । साथमा चिया । ब्रुक बन्ड चियापति हालेको । अब दूध एभ्रिडे पाउडर दूध खान्छौँ । अहिले बजारमा भारतीय चीनी आएको रहेछ, अलीकती महँगो छ तर राम्रो दाना छ। परिकार पाक्दै थियो नेपाल ग्यासमा । ग्यासको खबटो मात्र नेपाल हो गुदी सबै भारतको । बूढी ले खाजा ल्याइन डेलुक्सको बटुकोमा । म चाउ चाउको स्वादसंगै टी भिको रिमोट दबाएँ । स्टार प्लसमा कहिले नसकिने सीरियल आएको रहेछ मेरी बूढी जहिले त्यही हेरेर रुन्छे । रुदै गरोस । फेरी दबाएँ । जी सिनेमामा अन्धोले पनि बैंक लुटने फिलिम आएको रहेछ । मलाई पत्यार लागेन । फेरी दबाएँ । आस्था च्यन्नलमा रामदेवले भुंडी घटाउन सिकाउँदै रहेछन । कती नै नेपाली को भुंडी घटाउनु पर्ने छ र ? ४० % त निरपेक्ष गरीब छन । फेरी दबाएँ । आफ्नै प्यारो देशको च्यान्नल त आयो तर त्यसमा पनि अफसोच पारी कै फिलिम आएको रहेछ । फिलिम एकदम राम्रो रहेछ, हेर्दा हेर्दै भुसुक्क ।

म नालापानी मा हिंड्दै रहेछु । अचानक मैले एक खुकुरी र ढाल् धारी , बलिश्ठ छाती भएको पुरूषलाई हिडिरहेको देखेँ । उनको दाहिने हातको कान्छी औंलाबाट रगत बगिरहेको पनि देखे । उनी बीर बलभद्र कुंवर रहेछन । ममा हर्ष अचम्मको कुनै सिमा रहेन ।

उत्सुकता पूर्वक सोधें - तपाई ,,,,तपाई बलभद्र कुंवर हैन ? अग्रेजसंग लड़ने । नाइस टू मीट यू । मैले तपाईको बारेमा पढेको थिएँ चार कक्षा मा।

उनले निरास मुद्रामा भने -तिमीहरुले हाम्रो देशभक्ति र बलिदान मात्र किताबको पान्नामा सिमित गरेका छौ हैन ? ब्यवहारमा त बिदेशी बिलासिताका दास भएका छौ ।

मैले तत्कालै उत्तर दिएँ - लौ गरेका छौ नि । हामी हाम्रो राष्ट्र र भाषाको बिरुद्धमा जानेको बिरोध गर्छों । मैले भर्खरै पुतला जलाएर आएको । हेर्नुस हात कालै छ । टायर बालेको ।

ब्यङ्यात्मक पारामा सोधे - अनि देखाउनु भयो त आफ्नो देश भक्ति टायर बालेर ?

मैले गर्वका साथ भने - त्यसले हिन्दी भाषामा सपथ खायो अनि मैले बाल्दें त्यसको पुतला

मन्द मुस्कान छोद्दै भने - हिन्दी भाषामा सपथ खान्दैमा तिम्रो के बिग्रियो त ?

नेपाली भएर नेपाली भाषा प्रयोग नगरी किन हिन्दी प्रयोग गर्यो त त्यसले ?

उनी झनै ब्यङ्य गर्दै भने- त्यसो भए आफ्नो श्रीमतिको पुतला जलाऊ । उनी रातोदिन भारतीय उत्पादन प्रयोग गरेर खाना बनाउछिन । छोराको पुतला जलाऊ उसले भारतीय मोटरसाइकल चढ्छ । छोरीको पुतला जलाऊ । उनी रातोदिन भारतीय सिनेमा हेर्छिंन, भारतीय सौन्दर्य प्रशादन प्रयोग गर्छिन । तिम्रो त झन शरीर मात्र नेपाली हो नत्र नाडिको घड़ी , शर्त पाइंट , जुत्ता सबै भारतीय हो । आफ्नो पनि पुतला जलाऊ।

मलाई हीनता बोध हुदै गयो । सानो बच्चाले बाबुसँग गुनासो गरे झैं गरी भने - अनि के गरुँ त आफ्नै आँखा अगाडी राष्ट्रघात भएको हेर्न सकीन त्यही भएर ।

उनले मेरो कांधमा हात राख्दै मसिनो स्वरमा थाले - तिमीहरु यही त गल्ती गर्छौ नि । देश भक्ति प्रदर्शन गर्ने तरीका कती सजिलो छ । बाटोमा आयो टायर बाल्यो। आन्दोलन गर्यो ।

ममा हिनता बोधको मात्रा बढ्दै गयो। सानो स्वरमा भने - अनी के गर्नु त ?

एउटा सानो बालकलाई सम्झाए झै गरी भने - हेर हाम्रो देश आर्थिक रुपमा कमजोर छ । यस्तो देशलाई अरु सम्पन्न देशले हेप्ने गर्छन । अबको संसार खुकुरीको भरमा बिजय प्राप्त गर्ने र देश भक्ति देखाउने खालको रहेन । संसारलाई जित्न अब आर्थिक तथा बौधिक बिकास गर्नुपर्छ । यो नै देश भक्ति प्रदर्शन गर्ने एक मात्र तरीका हो । तिमी घरमा भारतमा बनेको खाध्यान्न खाएर , भारतीय कपडा र जुत्ता ,लगाएर भारतमै बनेको टायर बालेर भारतीय भाषाको बिरोध गरेको भरमा कसरी नेपाली देशभक्ती प्रदर्शन हुन्छ ?

मेरो मनमा चसक्क बिज्यो । म निशब्द भएर सुनी रहेँ ।

उनले थपे - यदि तिमी साचै देशभक्त नेपाली हौ भने आजदेखि स्वदेशी उत्पादनको प्रयोगलाई पहिलो प्राथमिकता देऊ । एक जनाले मात्र स्वदेशी उत्पादन प्रयोग गर्न थाल्यौ भने दिनमा मुलुकले कर स्वरुप कती पैसा पाउँछ ? सुरुमा तिमी आफु परिवर्तन होउ । त्यसपछि परिवारलाई परिवर्तन गर । अनि समाज परिवर्तन हुनेछ । यदि हरेक नेपालीले स्वदेशी उत्पादन मात्र प्रयोग गर्न थाले भने बर्षेनी कती रकम बिदेशिनबाट जोगिन्छ ? तिमीहरु सधैं अर्कामा भर पर्ने र अर्कालाई दोष दिएर बस्छौ । आफु केही गर्दैनौ ।
म नतमस्तक भएँ र भने - म लज्जित छू आफ्नो अज्ञानता देखी । उनले एउटा हात खुकुरी अर्को हात

ढालमा राख्दै भने - हिजो हामी जीबन र मृत्युको सबालमा बिदेशीसंग झुकेनौ तर आज तिमीहरु बिलासिताको लागी दिन प्रतिदिन बिदेशीसंग झुक्दै छौ । अझै पनि समय बितेको छैन । टायर बालेर देशभक्ति देखिदैन, कम्तिमा स्वदेशी उत्पादनलाई माया गर । तिमीले दिनमा एक रुपैयाको मात्र स्वदेशी सामानलाई प्राथमिकता दिएर किन्यौ भने तिमी जस्ता सवा दुई करोड नेपालीबाट देशले कति रकम पाउछ ?

मलाई भित्रबाटै प्रेरणाको दीप प्रज्वलित भएको अनुभव भयो । रक्तनलीमा नयाँ उर्जा सहित रक्त प्रवाह हुन थाल्यो । भर्खरै खाएको चाउ चाउको डकारमा ठुस्स भारतीय गन्ध आउन थाल्यो । आफ्नो पर्सबाट ह्यान्डी प्लास्ट निकाल्दै उनको घाऊलाई लक्षित गर्दै भने - त्यों घाऊबाट रगत बगिरहेको छ । यो टेप लगाउनु । रोकिन्छ ।

उनी मन्द मुस्कान छोद्दै भने - तिमीलाई यती धेरै देश भक्तीको कुरा बुझाएँ । म कसरी बिदेशी समान प्रयोग गरुँ । बरु म आज देश भक्ति दिबस मनाउने सोचेको छु । आज कुनै पनि चिज बिदेशी प्रयोग गर्ने छैन । टेप बिदेशी रहेछ , भई हाल्यो । यो रगत एकछिनमा बग्न छाड्छ । बरु सक्छौ भने तिमी पनि देश भक्ति दिबस मनाउ । मलाई अहिले हतार छ । साथीहरुको लागी पानी लीन जानुछ, किल्ला नजिकको मुहानमा ।

यती भन्दै उनी थुनिएको मुहान तीर लागे । म उनलाई पछ्यौन चाहन्थे तर कसैले बोलाए जस्तो लाग्यो ।
मेरी श्रीमतीले उठएकी रहेछिन । म मस्त निन्द्रामा रहेछु । मेरो शरीर पसीनाले भिजेको रहेछ । टाउको दुखेरा फुट्ला जस्तो भयो । छेवैमा म्यागी चाऊ चाऊको बचेको चौटा रहेछ । अब त रिस उठ्न थाल्यो । टी भीमा अघिको फिलिम कुद्दै रहेछ । दिक्क लाग्दो । बन्द गरिदिएँ । श्रीमतीलाई टाउको दुखेको कुरा गरें । उनले देहरादून फार्मसेउटिकाल्सको पारा सिटामोल ल्याइदीन । मैले भर्खरैको बलभद्रको घाऊ र उनको देशभक्ति दिबस सम्झिएँ । मन मनै अठोट गरेँ आज देशभक्ति दिबस मनाउने । पारा सितामोल देखी पारो तात्यो, फालिदिएँ एकतिर। एकछिन पछि टाउको दुखेको बिस्तारै कम भयो।